1990'LI YILLARDA TÜRKIYE'DE UYGULANAN IMF-DESTEKLI YAPISAL PROGRAMLAR

Oğuz ESEN (İzmir Ekonomi Üniversitesi)

IMF-destekli yapısal reformlar, talep yönetimi dışında kalan, etkin kaynak kullanımını ve ekonominin üretken kapasitesini artırıcı politikalar ile kurumsal düzenlemeler demeti olarak tanımlanmaktadır. 1970'li yıllarda IMF istikrar programları yapısal politikalara hiç yer vermezken, 1980'lerde yapısal önlemler sadece döviz kuru ve dış ticaret sistemi gibi az sayıda alanda sınırlı kalmışdı. 1990'lı yıllarda ise IMF programlarının içerdiği yapısal koşullar hızla artarak finansal sektörden, işgücü piyasalarına kadar on dört farklı sektöre yaygınlaşmıştır. Günümüzde IMF-destekli programların tümü kapsamlı yapısal koşullar içermekte ve bunlar giderek programların en önemli bileşeni haline gelmiş bulunmaktadır. Bu gelişmeye paralel olarak yapısal koşulların izlenmesi amacıyla yeni araçlar ( yapısal kriter, önkoşul ve gözden geçirme ) kullanılmaya başlanmıştır. 1994 yılından itibaren Türkiye ekonomisinde de bir dizi IMF-destekli istikrar programı uygulanmaktadır. Geçmiş uygulamalardan farklı olarak , bu programlar daha kapsamlı ve ayrıntılı yapısal politikalar içermektedir.Bu çalışmada 1990'lı yıllarda IMF programlarında yer alan yapısal koşul ve politikaların kapsamı, özelliği, etkinliği, uygulama süreçleri ve program hedefleriyle tutarlılığı tartışılmaktadır.