DÖVİZ KURU RİSKİ VE HİSSE SENEDİ FİYATLARI: İ.M.K.B TEKSTİL SEKTÖRÜNDE AMPİRİK UYGULAMA

Sadık ÇUKUR (Abant İzzet Baysal University)
Yusuf Volkan (Abant İzzet Baysal University)

En genel anlamda döviz kuru riski, reel döviz kurundaki değişimden dolayı firma değerinin çeşitli kanallardan etkilenmesidir. Bu kanallar fiyat, maliyet, rekabet gücü vb. faktörler olabilir. Temelde, döviz kurundaki değişim ve bu değişim sonrası firmanın nakit akımlarının değişmesi ve bunun borsada oluşan fiyatlara yansımasıdır. Bu çalışmadaki ana motif; döviz kurundaki bu değişimlerin İ.M.K.B'da fiyat oluşumlarında faktör olup olmadığıdır.

Döviz kuru riski ile ilgili çalışmalar, 1970'li yıllara kadar dayanmakla birlikte, asıl yoğunluk 1990'lı yıllarda ortaya çıkmıştır. Çeşitli modellerin kullanılmasına karşın, genel kabul gören model Adler ve Dumas (1984) ve uzantısı olan Jorion (1990) modelleridir. Çalışmalarda ortaya çıkan genel sonuç, bu iki değişken arasında anlamlı bir ilişkinin varlığının güç olduğudur.

Böyle bir ilişkinin varlığı teorik olarak sağlam temellere dayanmakla birlikte, ampirik olarak ispat edilememesinin bir sebebi genel değişkenlerin kullanılması olabilir. Genel fiyat indekslerinden hareketle oluşturulan reel döviz kurlarının, bütün sektörleri aynı yönde etkilemesi beklenemez. Bu çalışmada sektörel reel döviz kuru hesaplanarak analize dahil edilecektir.

Reel döviz kurunun değişmesi- aşırı değerlenme veya düşük değerlenme- doğal olarak ihracata ve ithalata dayanan sektörleri zıt yönde etkileyecektir. Aynı şekilde, döviz kurunun zaman içerisinde aşırı değerlenme ve düşük değerlenmeside aynı firmayı zıt yönde etkileyecektir. Bu dönemleri tespit için kümülatif Alım Gücü Paritesi sapmaları kullanılacaktır.

Bu çalışmada İ.M.K.B'da işlem gören Tekstil Sektörü firmaları incelecektir. Analiz aylık bazda olup 1990.07 ve 2001.12 dönemlerini kapsamaktadır. Bulunan sonuçlar bir anlamda İ.M.K.B'nın etkinliğiyle de ilgili olacaktır. Zira, etkin piyasalar teorisi gecikmeli etkiyi kabul etmemektedir. Test edilen güncel ve gecikmeli etki sonuçları, bu anlamda yarı-güçlü etkinliğin bir testi olacaktır.