TÜRKİYE'DE ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNDE SORUNLAR VE EĞİTİM

Aydın EREL (Yıldız Tekinik Üniversitesi)

Türkiye'de ulaştırma sektöründe yaşanan sorunlar, ülke ekonomisine azımsanamayacak boyutta -farkında olunamayan- zararlar vermektedir. Sorunlarımıza "sistemler bazında" yaklaşıldığında, ulaştırma sektörünün durumu da açıkça görülebilecektir.

Ülkemizde yolcu ve yük ulaşımında yıllardır yüksek maliyetli ve kalitesiz bir taşımacılık yapılmaktadır. Ulaşım ağının ve taşıt filosunun oluşturulması için gerekli olan yatırım maliyetlerinin yanısıra, ağlar üzerinde taşıtların hareketi sırasında oluşan işletme maliyetleri, normalin çok üstündeki değerlere ulaşmaktadır. Ulaşımda kalite, mekansal ve bilgi ile erişebilirlik, ulaşım süresi, güvenlik, sıklık, dakiklik, konfor ve çevreyi etkileme koşulları ile ölçülmektedir. Kalitesizlik, hizmeti sunanlara ve kullananlara ek maliyetler yüklemektedir.

Bu sorunların nedenleri 3 düzeyde incelenebilir. Birinci düzeydeki görünen nedenler, ulaşım türlerinin ağ-taşıt filosu-işletme ögelerinin yetersizlikleri, ulaşım talebinin türel dağılımındaki çarpıklıklar, eşgüdümsüz taşımacılık ve denetim yetersizlikleridir.

İkinci düzeydeki ve küçük bir araştırma ile saptanabilecek nedenler, ulaşım sektöründe mikro(bireysel) amaçlı yaklaşımlar, bilgi-deneyim eksikliği ve bunların sonucu olan plansız uygulamalardır.

İlk iki grubun da oluşumunda söz sahibi olan üçüncü neden ise, eğitim ve araştırma eksikliği ve yetersizliğidir. Orta ve yüksek öğretimin yetersizliği, az sayıda da olsa eğitilmiş personelin ulaştırma sektöründe istihdam edilmemesi, kamu ve özel kurumların ulaştırma dalındaki eğitime ve araştırmaya destek vermemeleri bu kapsamda sayılabilecek konulardır.

Bildiride, ulaşım sorunları yukarıda özetlenen çerçeve içinde ele alınacak, ulaştırma alanında eğitim ve araştırmaya yönelik öneriler sunulacaktır.